Leerdoelen Ondernemingsrecht
Week 1:
Uitleggen welke kenmerken onderscheidend zijn voor de eenmanszaak en de verschillende
personenvennootschappen:
Beargumenteren hoe de eenmanszaak en de verschillende personenvennootschappen worden
opgericht en ingericht:
Eenmanszaak
De eenmanszaak is de eenvoudigste manier om een bedrijfje te starten wanneer iemand niet wil
samenwerken, maar zelfstandig aan de slag wil zonder ondergeschikt te zijn aan een baas. Het
opvallendste voordeel ten opzichte van rechtspersonen, met name de bv, die vaak gekozen wordt als
de eenmanszaak flink is gegroeid, is dat er geen formele oprichtingsvereisten of kosten zijn. Zodra er
werkzaamheden zijn en een naam is bedacht, is de onderneming al een feit. Uiteraard is het handig als
buitenstaanders weten dat de eenmanszaak bestaat. Daarom is het o.g.v. art. 5 sub b Hrw verplicht een
eenmanszaak, voor zover deze een onderneming drijft, in te schrijven in het Handelsregister van de
KvK. Hieraan zijn geen kosten verbonden. De eenmanszaak is niet wettelijk geregeld. De regels zijn dan ook zeer eenvoudig. Er is altijd maar één
persoon die de eenmanszaak vertegenwoordigt. Er kunnen uiteraard wel personen werkzaam zijn
binnen de eenmanszaak. Zolang slechts een persoon hoofdelijk (voor het geheel, met zijn gehele eigen
vermogen) de rechten en plichten binnen het bedrijf draagt, is het een eenmanszaak. Nu een eenmanszaak niet wordt gezien als vennootschap, wordt er door de ondernemer ook geen
vennootschapsbelasting betaald, maar inkomstenbelasting. Dit is tot een bepaalde omzet voordeliger
dan vennootschapsbelasting. De ondernemer van een eenmanszaak heeft recht op belastingvoordeel,
zoals de zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling. Startende ondernemers die recht hebben op
zelfstandigenaftrek, kunnen ook profiteren van startersaftrek. Dit zijn allemaal fiscale besparingen,
hetgeen een eenmanszaak gunstiger maakt ten opzichte van de relatief duurdere bv, een rechtsvorm
waarnaar onder bepaalde omstandigheden regelmatig wordt overgestapt. Indien de ondernemer (eigenaar) van een eenmanszaak is getrouwd in gemeenschap van goederen of
een gp is aangegaan, is de partner eveneens aansprakelijk voor alle schulden. Met huwelijkse
voorwaarden valt dit overigens te voorkomen, maar daarvoor is wel een notariële akte vereist. Personenvennootschappen
De personenvennootschap is de rechtsvorm waarbinnen personen op relatief kleine schaal
samenwerken in de uitoefening van een vrij beroep of een bedrijf. Zodra een ondernemer dus wil
samenwerken met één of meer anderen, kunnen ze kiezen voor een personenvennootschap.
Kenmerkend voor een personenvennootschap is dat zij vrij eenvoudig kunnen worden opgericht. In
beginsel is slechts een mondelinge overeenkomst nodig waarbij partijen zich verbinden tot het leveren
van inbreng, zoals arbeid of geld, met als streven het daaruit ontstane voordeel met elkaar te delen.
Een personenvennootschap wordt opgericht als beide partijen een bepaald doel voor ogen hebben. Het
is voor gemeenschappelijke rekening gericht op vermogensrechtelijk voordeel. Essentieel is dat de samenwerking binnen de personenvennootschap plaatsvindt op basis van
gelijkwaardigheid tussen de betreffende personen, dit in tegenstelling tot een arbeidsovereenkomst,
waarbij sprake is van het uitoefenen van gezag over een ander. Ook kenmerkend voor de rechtsvormen
is dat ze weinig administratieve lasten of handelingen meebrengen. Indien vennoten of maten andere
onderlinge afspraken willen maken, hoeven er bijvoorbeeld nooit statuten te worden gewijzigd, waarvoor
een notaris nodig zou zijn. Bij een rechtspersoon is dit vaak wel vereist. Ook is slechts een eenvoudige
boekhouding voldoende (art. 3:15i BW). Bij maatschap en vof zijn de maten en vennoten gelijk de bestuurders van de vennootschap.
Soorten personenvennootschappen:
Aan de basis van een personenvennootschap staat de maatschap. Zij vormt met haar kenmerken de
grondslag voor de vof. De cv is een afgeleide van de vof. De maatschap is geregeld in art. 7a:1655 t/m
1688 BW. De vof en cv worden geregeld in het WvK.
De regels van de cv zijn te vinden in art. 19 t/m 21 WvK. Indien er echter twee of meer gewone vennoten
deelnemen aan de cv, dan zijn als gevolg van het bepaalde in art. 19 lid 2 WvK ten aanzien van deze
gewone vennoten tevens de bepalingen van de vof van toepassing. Oftewel, voor een cv met meerdere
gewone vennoten gelden ook de art. 15 t/m 18 en art. 22 t/m 34 WvK. Door middel van art. 16 WvK
geldt in beginsel ook boek 7a voor de vof en de gewone vennoten van een cv. Zo werkt de zogenaamde
gelaagde structuur van het BW. Zoals uit het voorgaande blijkt, zijn er drie wettelijk geregelde personenvennootschappen:
1. De maatschap
Een maatschap is een vennootschapsverband waarin, al dan niet met gebruikmaking van een
gemeenschappelijke naam, een beroep of bedrijf wordt uitgeoefend. In de praktijk wordt
onderscheid gemaakt tussen een stille en een openbare maatschap, waarbij de stille
maatschap is bedoeld voor beroeps- of bedrijfsuitoefening en de openbare voor
beroepsuitoefening.
2. Vof
De vennootschap onder firma is een vennootschap waarin onder gemeenschappelijke naam
een bedrijf wordt uitgeoefend.
3. Cv
De Commanditaire vennootschap is eveneens een vennootschap waarin onder
gemeenschappelijke naam een bedrijf wordt uitgeoefend. Hier is echter sprake van een of meer
commanditaire vennoten. Dit zijn vennoten die slechts geld hebben ingebracht, maar niet
werkzaam zijn binnen of namens de vennootschap. Stille vennoten delen volwaardig mee in de
winst, maar dragen intern slechts bij tot de hoogte van hun inbreng in een eventueel verlies.
Maatschap:
De maatschap is o.g.v. art. 7a:1655 BW ‘een overeenkomst, waarbij twee of meerdere personen zich
verbinden om iets in gemeenschap te brengen, met het oogmerk om het daaruit ontstane voordeel met
elkaar te delen’. Maten, ook vennoten genoemd, kunnen zowel onbekenden als bekenden, familie of levenspartners zijn.
In NL zijn er twee vormen van een maatschap: een stille maatschap en een openbare maatschap. In de
wettelijk bepalingen voor de maatschap wordt geen onderscheid gemaakt tussen openbare en een stille
maatschap. Stille maatschap:
Bij de stille maatschap werken de maten ieder in hun eigen praktijk en onder hun eigen naam, maar
kunnen ze gezamenlijk personeel aannemen of gespecialiseerde apparatuur aanschaffen. In een
dergelijke maatschap kan niet alleen een beroep, maar ook een bedrijf worden uitgeoefend. Als de
vennoten van een dergelijke stille maatschap handelingen verrichten, doen zij dat steeds op eigen naam
het is hiermee een vrij onzichtbaar samenwerkingsverband.
Aangezien de stille maatschap geen gemeenschappelijke naam heeft, dienen de persoonsnamen van
de vennoten te worden gebruikt, zoals bij de openbare maatschap en de vof. Er dient volgens de KvK
tevens stille maatschap aan te worden toegevoegd. Nu stil nog steeds inhoudt op de achtergrond of
zelfs onbekend voor buitenstaanders, ontstaat hierdoor een aparte situatie. Openbare maatschap:
Wanneer de vennoten in een maatschap aan het rechtsverkeer deelnemen onder een
gemeenschappelijke naam, spreekt men van een openbare maatschap. Een openbare maatschap lijkt
daarmee op een vof, nu deze eveneens onder gemeenschappelijk naam optreedt. De vof betreft echter
in beginsel het uitoefenen van een bedrijf en de maatschap alleen het uitoefenen van een beroep. Van een openbare maatschap is volgens de Hoge Raad slechts sprake indien de maatschap op een
voor derden duidelijk kenbare wijze onder een door haar als zodanig gevoerde naam aan het
rechtsverkeer deelneemt. Vof:
Aangezien de vof krachtens art. 16 WvK een maatschap is, gelden allereerst dezelfde vereisten als voor
een maatschap. Nodig is een overeenkomst, al dan niet schriftelijk, waaruit blijkt dat alle partijen iets in
Document Outline
Leerdoelen Ondernemingsrecht
Eenmanszaak
Personenvennootschappen
Bij maatschap en vof zijn de maten en vennoten gelijk de bestuurders van de vennootschap.
CV:
Eenmanszaak
Personenvennootschappen
CV:
Zelfde als vof zie bovenstaand.
Voortzetting bij wijziging van het aantal vennoten:
Voortzetting in een andere rechtsvorm:
Snellere aansprakelijkheid bij openbare maatschap:
CV:
Handelsregisterwet:
Wet op de Ondernemingsraden:
Uitleggen welke kenmerken onderscheidend zijn voor een rechtspersoon:
Voordelen van rechtspersonen:
Bv en Nv:
Naamloze vennootschap (nv):
Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bv):
Stichting:
Het doel van de stichting wordt in de statuten opgenomen.
Vereniging:
Oprichting met notariële akte:
Inschrijving van een rechtspersoon in het Handelsregister:
Oprichting Bv en nv:
Stichting:
Vereniging:
Formele of informele vereniging?
Organen van de bv en nv:
De algemene vergadering (AvA):
De art. 2:114 en art. 2:114a BW geven de inhoudelijke vereisten van de oproepingsadvertentie.
Organen en bevoegdheden van de stichting:
Organen van een vereniging:
Vertegenwoordiging door bestuurders:
Vertegenwoordiging werkt bij alle rechtspersonen voor het grootste en belangrijkste deel hetzelfde.
Schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid:
Beargumenteren wanneer er sprake is van tegenstrijdig belang en wat hiervan het gevolg is:
Vertegenwoordiging bij tegenstrijdig belang:
Verhoudingen tussen AvA en bestuur van de bv/nv:
Conflicten binnen rechtspersonen:
Veelal worden ontslagbesluiten aangevochten door de betreffende bestuurder of commissaris.
Persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders:
Bestuur:
Zie voorbeelden van bestuursaansprakelijkheid, pag. 222
Bestuurder is rechtspersoon:
Zie week 4 reader
Ondernemingsrechtelijk:
Zie voorbeelden, pag. 233
Uitleggen wat de kapitaalbegrippen inhouden en deze toepassen in een casus:
Kapitaalbegrippen:
Eigen vermogen: jaarrekening met balans:
Het eigen vermogen is een term uit de bedrijfseconomie. Het is eenvoudig gezegd de activa min de passiva (de schulden), oftewel de in geld uitgedrukte waarde van de onderneming: het geheel aan bezittingen van een onderneming min de schulden van de ond...
In de jaarrekening dient een balans te worden opgenomen. De wet schrijft voor hoe deze eruit dient te zien, oftewel uit welke onderdelen de balans dient te bestaan. Hierbij is een aantal begrippen van belang, zoals het eerder genoemde geplaatste, gest...
Een belangrijk en divers onderdeel van de balans is het eigen vermogen. Volgens art. 2:373 BW wordt dit opgebouwd uit:
- Het geplaatst kapitaal
- Agio
- Herwaarderingsreserves
- Andere wettelijke reserves, onderscheiden naar hun aard
- Statutaire reserves
- Overige reserves
- Niet-verdeelde winsten, met afzonderlijke vermelding van het resultaat na belastingen van het boekjaar, voor zover de bestemming daarvan niet in de balans is verwerkt
Het eigen vermogen wordt overigens vaak in deze aparte onderdelen op de balans weergegeven, indien aanwezig. Agio is zoals gezegd het verschil tussen de huidige koers en de nominale waarde van een aandeel.
Met betrekking tot het eigen vermogen geldt voor het geplaatst aandelenkapitaal het volgende. Is het geplaatste kapitaal niet volgestort, dan wordt in plaats daarvan het gestorte kapitaal vermeld. Indien stortingen zijn uitgeschreven, ofwel zijn opgev...
Categorieën van aandelen en verwante stukken:
Er is reeds regelmatig gesproken over aandelen op naam en aandelen aan toonder. Voor de volledigheid wordt hier een overzicht gegeven van een aantal soorten aandelen, incl. de categorieën die eerder zijn genoemd. Er wordt niet getracht een volledig ov...
Eerst volgt volledigheidshalve een toelichting op het begrip aandeel. Ieder aandeel is een deelname in het kapitaal van een nv of bv. Iemand die investeert in een kapitaalvennootschap door middel van geld of ander vermogen, krijgt in ruil daarvoor bep...
Een aandeel is een goed en kan dus overeenkomstig andere goederen verkregen worden, namelijk, zoals art. 3:80 BW stelt, via rechtsverkrijging onder algemene titel (in dit geval: erfopvolging, fusie of splitsing) of onder bijzondere titel (om niet, oft...
Zie week 5 reader
Groep (art. 2:24b BW):
Dochter (art. 2:24a BW):
Deelneming (art. 2:24c BW):
Opmerking:
Beargumenteren hoe een groep tot stand komt en hoe een groep wordt opgeheven:
Moedermaatschappij en dochtermaatschappij: